Αυτό-φροντίδα: Τι είναι στα αλήθεια;

Συχνά ακούτε τον όρο αυτό-φροντίδα από τους ειδικούς ως το βασικότερο μέσο για την διασφάλιση της ψυχικής σας υγείας. Η αυτό-φροντίδα βέβαια συχνά τείνει να συνδέεται με ρουτίνες περιποίησης δέρματος, μάσκες προσώπου και φρέσκα μανικιούρ. Αν και η φροντίδα του εαυτού σας είναι πάντα μια εξαιρετική ιδέα, δεν χρειάζεται να είναι μια δαπανηρή διαδικασία που επικεντρώνεται στην αγορά προϊόντων ομορφιάς που υπόσχονται μια θεραπεία για όλους τους στρεσογόνους παράγοντες σας.

Τι ακριβώς είναι λοιπόν η αυτό-φροντίδα;

Συνήθως ορίζεται ως «κάθε δραστηριότητα στην οποία συμμετέχουμε για να φροντίσουμε τις προσωπικές μας ανάγκες και την ευημερία μας», η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι οι πρακτικές αυτό-φροντίδας διαφέρουν πολύ από άτομο σε άτομο με βάση τα ενδιαφέροντά του, τις ανάγκες του και την προσωπικότητά του. Αυτό που μπορεί να λειτουργεί για εσάς μπορεί να μην λειτουργεί για τον καλύτερο φίλο σας και το αντίστροφο.

Γιατί έχει σημασία η αυτό-φροντίδα;

Συχνά, οι άνθρωποι βλέπουν την αυτό-φροντίδα ως πολυτέλεια που απαιτεί πολύ χρόνο και χρήμα, αφήνοντας συχνά το καθημερινό άγχος να συσσωρευτεί και να προκαλέσει εξάντληση. Έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν το 20% των ενηλίκων των ΗΠΑ πέρασαν μια αγχώδη διαταραχή τον περασμένο χρόνο και το ποσοστό των γυναικών που υπέφεραν από άγχος ήταν πολύ υψηλότερο από τους άνδρες. Το στρες και το άγχος δεν επηρεάζουν μόνο την ψυχική σας υγεία, αλλά και τη σωματική. Πολλές φορές εμφανίζεται με ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως:

  • Βαριά αναπνοή
  • Στομαχικές διαταραχές
  • Πονοκέφαλοι
  • Μυϊκή ένταση
  • Ζαλάδα ή τρέμουλο
  • Εξάντληση και
  • Αϋπνία

Η αυτό-φροντίδα όταν γίνεται σωστά μπορεί να βοηθήσει στην καταστολή αυτών των συμπτωμάτων αντιμετωπίζοντας τις σωματικές, ψυχικές και συναισθηματικές ανάγκες σας πολύ πριν φτάσετε στο οριακό σημείο. Είτε έχετε ψυχική ασθένεια είτε όχι, όλοι έχουν ανάγκη να διασφαλίσουν την ψυχική τους υγεία και υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να φροντίζετε τον εαυτό σας σε καθημερινή βάση και να γίνετε πιο ανθεκτικοί απέναντι στους έντονους ρυθμούς ζωής.

 

Η αυτό-φροντίδα σχετίζεται με την ενσωμάτωση μικρών πρακτικών στην ημέρα σας που σας βοηθούν να καλύψετε τις ψυχικές, σωματικές και συναισθηματικές σας ανάγκες πολύ πριν ένα αγχωτικό γεγονός σας αναγκάσει να βγείτε από την πόρτα για να κάνετε ένα πεντικιούρ έκτακτης ανάγκης. Πάμε λοιπόν να δούμε πως μπορούμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας σε έναν ουσιαστικό βαθμό.

  1. Διατροφή, ύπνος και άσκηση

Το σώμα μας έχει ανάγκες και οφείλουμε να το φροντίζουμε εξ ίσου. Η διατροφή, ο ύπνος και η φυσική μας κατάσταση είναι από τα βασικότερα πράγματα που οφείλουμε να δώσουμε προσοχή σε περιόδους έντονου στρες. Τις περισσότερες φορές όταν βιώνουμε μία στρεσογόνα περίοδο από τα πρώτα πράγματα που επηρεάζονται είναι η διατροφή μας είτε παραλείποντας γεύματα είτε επιλέγοντας τροφές που δεν είναι υγιεινές όπως junk food, γλυκά και αναψυκτικά.

Εκτός όμως από την διατροφή μας επηρεάζεται άμεσα και ο ύπνος μας. Συχνά καταλήγουμε είτε να κοιμόμαστε λιγότερες ώρες, είτε ο ύπνος που κάνουμε να μην είναι ποιοτικός (συχνές διακοπές ύπνου, ταχυπαλμία, εφίδρωση, σφίξιμο δοντιών). Μερικές από τις πρακτικές που μπορεί να διευκολύνουν τον ύπνο μας είναι οι παρακάτω:

  • Δημιουργήστε ένα χαλαρωτικό περιβάλλον ύπνου.

Διατηρήστε την κρεβατοκάμαρά σας σκοτεινή, δροσερή και όσο το δυνατόν πιο ήσυχη και κρατήστε τα ηλεκτρονικά είδη όπως υπολογιστή, τηλεόραση και τηλέφωνα έξω από την κρεβατοκάμαρα. Η έκθεση σε διεγερτικά αντικείμενα και φώτα από τις οθόνες των υπολογιστών και της τηλεόρασης μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα μελατονίνης, μιας ορμόνης που ρυθμίζει το εσωτερικό ρολόι του σώματός σας.

  • Περιορίστε τους υπνάκους αργά το απόγευμα.
  • Διατηρήστε μια τακτική ρουτίνα άσκησης.

Η έρευνα δείχνει ότι η άσκηση αυξάνει τον συνολικό χρόνο ύπνου, ιδιαίτερα τον ύπνο βραδέων κυμάτων που είναι σημαντικός για το σώμα μας. Ωστόσο, μην ασκείστε πολύ αργά την ημέρα. Η προπόνηση κοντά στην ώρα του ύπνου μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ενέργειας και τη θερμοκρασία του σώματος, καθιστώντας πιο δύσκολο τον ύπνο.

  • Μην ελέγχετε το ρολόι.

Η καταμέτρηση του ύπνου που χάνετε μπορεί να δημιουργήσει άγχος και να κάνει πιο δύσκολο να αποκοιμηθείτε.

 

  1. Δώστε ένα διάλειμμα στον εγκέφαλό σας

Η ψυχική αυτό-φροντίδα περιλαμβάνει να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να επιβραδύνετε, να αποφορτίσετε το μυαλό σας και να μειώσετε τα επίπεδα άγχους σας, συμμετέχοντας σε χαλαρωτικές δραστηριότητες. Μπορεί να είναι εύκολο να αγνοήσετε τις ψυχικές σας ανάγκες όταν αισθάνεστε ότι έχετε έναν μακρύ κατάλογο ευθυνών που πρέπει να λάβετε υπόψη και όχι αρκετό χρόνο μέσα στην ημέρα, αλλά το να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να αντιμετωπίσετε τις ψυχικές σας ανάγκες μπορεί να σας βοηθήσει να αντεπεξέλθετε καλύτερα στις υποχρεώσεις σας.

Ορισμένες δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν την ανάγνωση ενός βιβλίου, το ημερολόγιο, ένα διάλειμμα από την τεχνολογία ή ακόμα και το διαλογισμό. Η ψυχική αυτό-φροντίδα μπορεί επίσης να μοιάζει με θετική αυτό-ομιλία, εξάσκηση αυτό-συμπόνιας και επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο – ψυχοθεραπευτή εάν χρειάζεστε επιπλέον βοήθεια για να αντιμετωπίσετε μια δύσκολη στιγμή ή κατάσταση. Και φυσικά σε αυτό το κομμάτι θα μπορούσαμε να εντάξουμε και την φροντίδα της εικόνας και του σώματός μας αφιερώνοντας χρόνο σε μάσκες ομορφιάς, μασάζ ή ένα ζεστό ντούζ.

 

  1. Δώστε σημασία στα συναισθήματά σας

Το τρίτο και σημαντικότερο βήμα είναι η συναισθηματική αυτό-φροντίδα δηλαδή το να αφιερώνετε χρόνο για να συνδεθείτε με τον εαυτό σας και τα συναισθήματά σας και να αναπτύξετε υγιείς δεξιότητες αντιμετώπισης για να διαχειριστείτε τα άβολα συναισθήματα όπως η λύπη, ο θυμός και το άγχος. Για να ασχοληθείτε με αυτό, βρείτε δραστηριότητες ή άτομα που σας βοηθούν να αναγνωρίσετε και να εκφράσετε τα συναισθήματά σας όταν τα βιώνετε. Αυτό μπορεί να σημαίνει να μιλήσετε σε ένα μέλος της οικογένειας ή σε έναν φίλο, να γράψετε για τα συναισθήματά σας ή να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας με τη βοήθεια ενός θεραπευτή. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της αναγνώρισης των συναισθημάτων σας είναι να θέσετε υγιή όρια. Η δημιουργία ορίων είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να αναγνωρίσετε τα όριά σας και να δείξετε λίγη συμπόνια στον εαυτό σας.

 

Η ομορφιά της αυτό-φροντίδας είναι ότι δεν υπάρχει σωστός τρόπος να το κάνεις. Η αυτό-φροντίδα είναι μια μοναδική διαδικασία που θέτει τις ανάγκες σας σε προτεραιότητα. Οι καθημερινές σας πρακτικές θα πρέπει να αναπτύσσονται με βάση τις δραστηριότητες που σας φέρνουν ηρεμία, χαλάρωση και ευτυχία. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να παρατηρήσετε ποιες πρακτικές σας κάνουν να νιώθετε καλά και δείτε πώς μπορείτε να τις ενσωματώσετε στην καθημερινότητά σας λίγο περισσότερο για να ενισχύσετε την ανθεκτικότητά σας.

Χριστάκη Ελένη – Ψυχολόγος

Internus – Κέντρα συμβουλευτικής & ψυχοθεραπείας