Αθλητική ψυχολογία

Η Αθλητική Ψυχολογία είναι ένα κλάδος της Επιστήμης της Ψυχολογίας που μελετά την ψυχολογική διάσταση των αθλητών με στόχο την ενδυνάμωση της ετοιμότητάς τους και την αξιοποίηση των ικανοτήτων τους στο μέγιστο βαθμό.

Οι αθλητικοί ψυχολόγοι δίνουν την ευκαιρία στους μικρούς και μεγάλους αθλητές να γνωρίσουν περισσότερα στοιχεία για την προσωπικότητά τους και τον προσωπικό τρόπο αντιμετώπισης των καταστάσεων, τόσο της καθημερινής όσο και της αγωνιστικής τους συμπεριφοράς.

Ο σκοπός της Ψυχολογικής Προετοιμασίας των αθλητών είναι:

• Η αύξηση της απόδοσης και η επανάληψη της κορυφαίας απόδοσης του καθενός σε οποιαδήποτε κατάσταση
• Η βελτίωση της αθλητικής εμπειρίας
• Η προσωπική εξέλιξη του ατόμου
• Η γενικότερη ευημερία του αθλητή

Απώτερος στόχος της ψυχολογικής προετοιμασίας αποτελεί η «πρόληψη» για την αντιμετώπιση των δυσκολιών, ώστε όταν εμφανιστούν ο αθλητής θα νιώθει έτοιμος να ανταποκριθεί.

«Η καλύτερη παρέμβαση είναι η προετοιμασία».

Δεν συνεχίζει ο καλύτερος, αλλά αυτός που προσαρμόζεται καλύτερα.  

Όσο καλά και αν έχει προετοιμαστεί ο αθλητής, όση προπόνηση και αν έχει κάνει, το ζητούμενό είναι να αποδώσει την ώρα του αγώνα. Το επίπεδο διάθεσής του, η συγκέντρωση που θα δείξει, η επιθυμία να πετύχει το στόχο του, οι καλές επιλογές του, θα καθορίσουν την επιτυχία ή την αποτυχία της προσπάθειάς του.

• Βασικά σημεία της αθλητικής ψυχολογίας είναι:

1. Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ

Το άγχος στον αθλητισμό προκύπτει συνήθως, από το φόβο του αποτελέσματος του αγώνα. Σύμφωνα με τη θεωρία της αθλητικής ψυχολογίας, το άγχος μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμο για έναν αθλητή. Αυτό συμβαίνει, όταν την ένταση που του δημιουργεί το συναίσθημα του άγχους, μπορεί να τη μετατρέψει σε ενέργεια για τον αγώνα, σε δυναμικότητα για να παρουσιάσει τον καλύτερο του εαυτό. Αυτό σίγουρα ανήκει στο προφίλ ενός καλού αθλητή.

Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει πως όταν ένας αθλητής μπορεί να καταφέρει την παραπάνω μετατροπή, δημιουργείται έντονη διέγερση, γεγονός που οδηγεί στην ενίσχυση της αθλητικής του απόδοσης. Αυτό βέβαια γίνεται περισσότερο εφικτό όταν τα επίπεδα άγχους ενός αθλητή βρίσκονται σε μέτριο βαθμό και όχι σε υπερβολικό. Όλη αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο και ξεχωριστή στον κάθε άνθρωπο προσέγγιση.

2. Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗΣ

Αυτοπεποίθηση είναι η σιγουριά του ατόμου σχετικά µε τις δυνάμεις και τις ικανότητες του και η πίστη στην επίτευξη των στόχων του. Η αυτοπεποίθηση χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο µε τον οποίο κανείς σκέφτεται. Γίνεται ακόμα, φανερή στον τρόπο µε τον οποίο κανείς κινείται, συμπεριφέρεται και αντιδράει απέναντι στις διάφορες καταστάσεις που αντιμετωπίζει. Η αυτοπεποίθηση γίνεται φανερή από τις σκέψεις και τα «πιστεύω» που έχει ο αθλητής για τον εαυτό του σε καθημερινή βάση. Πλήθος ερευνών έχει αναδείξει την αξία της ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης στα σπορ, και ότι όσο πιο υψηλή και ρεαλιστική είναι η αυτοπεποίθηση, τόσο καλύτερη η απόδοση.

3. Ο ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΤΟΧΩΝ

Ο καθορισμός στόχων αποτελεί μια από τις σημαντικότερες τεχνικές στον αγωνιστικό αθλητισμό. Όλοι οι αθλητές από μικρή ηλικία είναι καλό να θέτουν στόχους και να προσπαθούν να τους υλοποιήσουν αφού η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αθλητική ανάπτυξη και εξέλιξη του κάθε νεαρού αθλητή ή και αθλητή υψηλού επιπέδου.

Οι στόχοι περιγράφουν αυτό που θέλει να επιτύχει ο κάθε αθλητής, προπονητής ή ολόκληρη η ομάδα, και μπορούν να τον βοηθήσουν στην εξέλιξη.

Οι στόχοι δίνουν κίνητρα και ποιότητα στην προπόνηση, αλλά και σαφείς προσδοκίες, νέες προκλήσεις και βοηθούν τον αθλητή αλλά και τον προπονητή να ξεφύγει από τη ρουτίνα και το άγχος.

InterNus – Κέντρο Συμβ/κής & Ψυχ/πείας