Πως η «πίεση για εκτίμηση» μπορεί να μετατραπεί στον «εφιάλτη της γονεϊκότητας»

Σχεδόν σε κάθε γονέα έχει δοθεί κάποια στιγμή η συμβουλή να «αγαπάτε και να απολαμβάνετε κάθε στιγμή με τα παιδιά σας», καθώς τα χρόνια περνούν. Πράγματι, τα παιδιά μεγαλώνουν γρήγορα, με «άτακτους» ρυθμούς. Η άντληση απόλαυσης αποτελεί ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ύπαρξης. Ωστόσο, η πίεση για ευχαρίστηση ή και η επιβολή για την κατάκτηση αυτής κάθε στιγμή μπορεί να ακυρώσει τις καθημερινές προκλήσεις, αλλά και τις ανάγκες που αναδύονται, δημιουργώντας ταυτόχρονα μη ρεαλιστικά πρότυπα, τα οποία επιφορτίζουν τους γονείς ενισχύοντας τον φαύλο κύκλο της ματαίωσης μα και του κυνηγιού για απόλαυση.

Τι συμβαίνει λοιπόν όταν οι γονείς διαβιούν κάτω από την σκιά του ρητού «CarpeDiem»; Πως η «πίεση για εκτίμηση» μπορεί να επιβαρύνει την οικογένεια και πως θα μπορούσαν οι γονείς να καλλιεργήσουν έναν πιο ισορροπημένο, ρεαλιστικό και τελικά ανταποδοτικό μηχανισμό παροχής και αίσθησης της απόλαυσης;

Τα ιστολόγια γονέων, οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και πολλές φορές κάποια από τα μέλη της οικογένειας υπογραμμίζουν συχνά πόσο σημαντικό είναι να απολαμβάνετε κάθε στιγμή της γονεϊκότητας. Αξίζει όμως να λαμβάνεται υπόψη,  ότι η προτροπή – για συνεχή ευγνωμοσύνη όσων συμβαίνουν – έρχεται μέσα από το φακό ίσως της νοσταλγίας άλλων ατόμων , λειτουργώντας  είτε αγχωτικά είτε προσθέτοντας στρώματα ενοχής σε άλλους γονείς γύρω από άλλες – αναπόφευκτες – πτυχές της γονεϊκότητας, όπως η απογοήτευση, η πλήξη, η θλίψη,  κούραση και άλλα λιγότερα φωτεινά συναισθήματα.

Όταν λοιπόν ξεκινάτε να σκέφτεστε «Μα θα έπρεπε να απολαμβάνω αυτή τη στιγμή», τότε  καθίσταται πιο δύσκολο τις περισσότερες φορές να απολαύσετε πραγματικά τη στιγμή ακριβώς γιατί καταβάλλετε μεγάλα ποσοστά ψυχικής ενέργειας προκειμένου να πείσετε τον εαυτό σας ότι το μόνο που χωράει σε ένα σπίτι με παιδιά και σας κάνει «καλούς γονείς» είναι να σκέφτεστε πάντοτε θετικά, να είστε ψύχραιμοι, να αισθάνεστε ευγνωμοσύνη και να μπορείτε να διαχειρίζεστε ό τι προκύπτει με χαμόγελο.

Σκεφτείτε ότι οι στιγμές και τα συναισθήματα που πλαισιώνουν αυτές μπορούν να αλλάξουν μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου —τη μια στιγμή μπορεί να διασκεδάζετε παίζοντας με τα παιδιά σας και την επόμενη στιγμή τα παιδιά σας μπορεί να ουρλιάζουν το ένα στο άλλο, πετώντας παιχνίδια και εσείς να αισθάνεστε έντονο θυμό. Επομένως αξίζει να γίνει συνειδητό το γεγονός ότι η απόλαυση δεν αφορά μια μόνιμη και συνεχή κατάσταση. Ως εκ τούτου ,δεν είναι κάτι που συμβαίνει πάντα. Αν η προσδοκία μας είναι αυτή τότε έχουμε υποπέσει σε μια γνωστική «παγίδα».

Όταν  όμως ο φακός εστιάζει στο «εδώ και τώρα» τότε οι πιο… «σκοτεινές» στιγμές δεν χρειάζεται να αφαιρούν από τις θετικές στιγμές και με την σειρά τους οι θετικές στιγμές δεν συνεπάγεται ότι οφείλεται να εκτιμάτε κάθε στιγμή, ακόμα και την αρνητική ή να φτιάχνετε απολαυστικές στιγμές, επειδή με αυτό τον τρόπο θα μάθετε το παιδί να «ευχαριστιέται» τη ζωή. Ο εντοπισμός, επομένως, η επισήμανση και η αναπλαισίωση ανάλογων γνωστικών διαστρεβλώσεων (ψάξτε για αυτά τα τερατάκια της σκέψης που ακούν στο όνομα «πάντα», «ποτέ», «όλοι»)  είναι το πρώτο βήμα για την απόρριψη ορισμένων μη ρεαλιστικών προσδοκιών, γεγονός που θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα στην βίωση μιας ανταποκρινόμενης στην πραγματικότητά σας καθημερινής εμπειρίας.

Μια άλλη βοηθητική υπενθύμιση που λειτουργεί τόσο για γονείς όσο και για παιδιά είναι: Όλα τα συναισθήματα είναι έγκυρα. Έτσι, ενώ θέλετε το παιδί σας να ξέρει ότι δεν είναι εντάξει να πετάει ένα παιχνίδι στον αδερφό του, είναι σημαντικό να του πείτε ότι είναι εντάξει να νιώθει θυμό. Η ίδια υπενθύμιση μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ίδιους τους γονείς. Ενώ μπορεί να μην θέλετε να νιώθετε θυμό για τη συμπεριφορά των παιδιών σας, είναι απολύτως φυσιολογικό και αποδεκτό να αισθάνεστε αυτόν τον θυμό (ή οποιοδήποτε συναίσθημα νιώθετε). Δεν είναι ρεαλιστικό να υποθέσουμε ότι θα νιώθετε θετικά συναισθήματα προς τα παιδιά σας ανά πάσα στιγμή. Αντίθετα, αφήνοντας τα συναισθήματα να εισχωρήσουν και αποδεχόμενοι το πώς νιώθετε, μπορείτε να δημιουργήσετε περισσότερο χώρο για το επόμενο συναίσθημα που θα εμφανιστεί.

Αν κάτι από τα παραπάνω μοιάζει δύσκολο, ίσως θα ήταν ωφέλιμο να επιστρέψετε στην ιδέα της ίδιας της εκτίμησης. Είναι δυνατόν να εκτιμήσει κάποιο άτομο κάτι χωρίς την άσκηση πίεσης; Ναι είναι, αρκεί η παραδοχή αυτή να έρχεται ως απάντηση στην ερώτηση που θέτει ο εαυτός σας και όχι ως αποδοχή της απαίτησης που τίθεται στον εαυτό σας. Έτσι, την επόμενη φορά που θα κάνετε παρέα με το παιδί σας, αναρωτηθείτε «Είναι μια στιγμή που εκτιμώ;» Αν ναι, τότε, αυτό είναι υπέροχο! Και αν όχι, είναι εντάξει, επίσης. Μπορείτε επίσης να κάνετε ένα διανοητικό ταξίδι στο χρόνο και να φανταστείτε να κοιτάτε πίσω αυτή τη στιγμή κάποια χρόνια στο μέλλον. Μέσα από αυτά τα ερωτήματα δίνετε στον εαυτό σας τον χώρο να παρατηρήσει ότι εκτιμάτε κάποια πράγματα ταυτόχρονα με το να εύχεστε άλλα πράγματα να ήταν διαφορετικά. Το σημαντικό είναι να αυξάνετε την επίγνωσή σας για τις «αποχρώσεις» της απόλαυσης/εκτίμησης, το πώς μπορεί να αλλάζει από στιγμή σε στιγμή, όπως και το ενδεχόμενο να υπάρχει εν μέσω απογοήτευσης.