Οικογενειακές συγκρούσεις

Η ύπαρξη συγκρούσεων είναι βασικό κομμάτι στη διαδικασία ωρίμανσης των μελών μιας οικογένειας και των σχέσεών τους. Καθώς είναι αναπόφευκτες είναι απαραίτητο όχι μόνο να τις αναμένουμε, αλλά και να γνωρίζουμε με ποιο τρόπο μπορούμε να τις αντιμετωπίζουμε, εάν θέλουμε να έχουμε υγιείς οικογενειακές σχέσεις.

Οι συγκρούσεις είτε αφορούν στη σχέση του ζευγαριού, είτε στη σχέση γονέων- παιδιών, είτε στη σχέση μεταξύ αδερφών μπορούν να ενδυναμώσουν ή να αποδυναμώσουν τη σχέση ανάλογα με τον τρόπο διαχείρισής τους. Η αξιοποίηση της σύγκρουσης μπορεί να εμπλουτίσει και να εξελίξει τη ζωή μιας οικογένειας και να οδηγήσει σε κατανόηση και λειτουργικότερη επικοινωνία μεταξύ των μελών, ενώ άλλες φορές μπορεί να οδηγήσει απλά στη ματαίωση και στην εγκατάλειψη μίας προσπάθειας.

Προϋπόθεση για την αξιοποίηση και διαχείριση της σύγκρουσης είναι η διάθεση για διαπραγμάτευση και η κατανόηση της διαφορετικότητας του άλλου. Τελικά, γιατί τσακωνόμαστε; Γιατί απλά είμαστε διαφορετικοί και πρέπει να συνθέσουμε μία κατασκευή της πραγματικότητας που να μας «συμφέρει» όλους, πράγμα όχι ιδιαίτερα εύκολο.

Οι συγκρούσεις εκφράζουν μια οικογενειακή πορεία προς την αλλαγή, η οποία τις περισσότερες φορές παίρνει την μορφή της κρίσης. Οι κρίσεις είναι αλλαγές μες την οικογένεια που προσπαθούν να συμβούν και αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει εξέλιξη στη λειτουργία μιας  οικογένειας.

Γι αυτό το λόγο λοιπόν λέμε ότι μια σύγκρουση είναι ένα τεστ της «υγείας» μιας σχέσης, μια κρίση που μπορεί να την εξασθενήσει ή να την ενισχύσει.

 

Συχνά διαχειριζόμαστε τις συγκρούσεις με τους εξής τρόπους:

  1. Με αποφυγή :

Πολλοί άνθρωποι δεν θέλουν καθόλου να συγκρούονται, ενοχλούνται πάρα πολύ  όταν αυτό συμβαίνει, βρίσκονται σε μεγάλη σύγχυση για το πώς να χειριστούν την κατάσταση. Όταν δύο άνθρωποι (ή μια ομάδα) βρίσκονται μαζί αναγκαστικά θα υπάρξουν συγκρούσεις, ακριβώς γιατί οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, σκέφτονται διαφορετικά, έχουν διαφορετικές ανάγκες και επιθυμίες. Αποφεύγοντας να έρθουμε σε διαφωνία ή σε ρήξη συνήθως βλάπτουμε περισσότερο τη σχέση απ’ ότι αν έρθουμε σε ανοιχτή ρήξη.

 

  1. Σαν μάχη που μας ενδιαφέρει ποιος θα είναι ο νικητής :

Κάποιοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη σύγκρουση γιατί θεωρούν σημαντικά τα άμεσα αποτελέσματά της : επιβάλλουν την άποψή τους, εξασφαλίζουν τη συνεργασία του άλλου, αισθάνονται «νικητές».

Η επίλυση μιας σύγκρουσης με την έννοια ότι «κάποιος κερδίζει και κάποιος χάνει» είναι η βάση του διλήμματος των σημερινών γονέων σχετικά με την πειθαρχία και τα όρια. Έτσι όταν ο γονιός επιδιώκει να κερδίσει πάντα συμπεριφέρεται αυστηρά και αυταρχικά. Αντίστροφα όταν το παιδί επιδιώκει να κερδίζει πάντα, ο γονιός είναι πολύ επιτρεπτικός και επιεικής. Η λύση στη μάχη είναι να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον και να επιλέξουμε να κερδίσει η σχέση.

 

  1. Με αναγνώριση της σύγκρουσης ως ένα φυσιολογικό φαινόμενο που εκδηλώνεται ανοιχτά.

Κάποιοι άνθρωποι θεωρούν ότι το ζήτημα δεν είναι εάν θα υπάρξουν ή όχι διαμάχες αλλά το πως θα αντιμετωπιστούν με επιτυχία. Όταν οι διαφωνίες και οι διαμάχες επιλυθούν με επιτυχία, τότε η ζωή εμπλουτίζεται και οι σχέσεις ενισχύονται.

 

Τρόποι που ευνοούν την εκτόνωση μιας σύγκρουσης είναι:

  • να βρεθεί ο κατάλληλος τόπος και χρόνος για να συζητηθεί το θέμα της διαπραγμάτευσης και όχι παρορμητικά και οποιαδήποτε στιγμή.
  • να προσπαθήσει κανείς να συνειδητοποιήσει τις πραγματικές αιτίες της σύγκρουσης.
  • να ακούσουμε προσεκτικά αυτά που έχει να μας πει η άλλη πλευρά και να εμπλακούμε σε έναν χρήσιμο διάλογο .
  • να αναζητηθεί η λύση που θα ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές, γεγονός που προϋποθέτει την αμοιβαία μετακίνηση από την αρχική θέση.

 

Αυτό που έχει σημασία δεν είναι η αποφυγή των συγκρούσεων αλλά η αποτελεσματική διαχείρισή τους με σκοπό τη βελτίωση καταστάσεων και την εξέλιξη των σχέσεων. Να θυμόμαστε πως δεν είναι απαραίτητο να επέλθει ρήξη σε μια σχέση αρκεί η σύγκρουση να γίνει αφορμή για να επαναπροσδιοριστούν καταστάσεις και επιθυμίες.

Internus- Κέντρο Συμβ/κής & Ψυχ/πείας