- 10/09/2021
- Posted by: antonis
- Κατηγορία: Ψυχολογία
Απ’ τον Ιανουάριο του 2020 έως και σήμερα, το πιο επίκαιρο θέμα και αυτό που έχει επηρεάσει κατά κύριο λόγο όλους τους τομείς της ζωής μας είναι ένα: Κορωνοϊός . Ο κορωνοϊός άλλαξε την καθημερινότητά μας όπως την ξέραμε μέχρι τώρα. Με τα συνεχή lockdows μειώθηκε η φυσική επαφή με άλλα άτομα, αυξήθηκε η κοινωνική απόσταση, η ρουτίνα μας, η καθημερινότητα και αυξήθηκε το στρες και τα καταθλιπτικά συμπτώματα, η αμφιβολία και η ανησυχία για το μέλλον. Μια παράμετρος όμως που αξίζει να μελετήσουμε είναι το πώς ο κορωνοϊός έχει επιδράσει στις διατροφικές μας συνήθειες και κατ’ επέκταση, την επίδρασή του σε άτομα που δυσκολεύονται με τις διατροφικές διαταραχές.
Τι είναι οι διατροφικές διαταραχές:
Η διατροφική διαταραχή είναι μία επίμονη μορφή διαταραχής του τρόπου λήψης τροφής ή της συμπεριφοράς ελέγχου του βάρους που επιδεινώνει εμφανέστατα τη σωματική υγεία και τον ψυχοκοινωνικό τρόπο λειτουργίας. Η διαταραχή δεν θα πρέπει να είναι το αποτέλεσμα κάποιας γνωστής ιατρικής πάθησης (π.χ. ένας όγκος στον υποθάλαμο) ή κάποιας άλλης ψυχιατρικής διαταραχής (π.χ. αγχώδης διαταραχή)
Οι πιο συνηθισμένες διαταραχές της συμπεριφοράς λήψης τροφής είναι:
- η ψυχογενής ανορεξία, δηλαδή ένας ιδιαίτερα περιορισμένος και ελεγχόμενος τρόπος διατροφής που αποσκοπεί στην απώλεια βάρους, και
- η ψυχογενής βουλιμία, δηλαδή ένας ανεξέλεγκτος τρόπος κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Και οι δύο αυτές διατροφικές διαταραχές συνυπάρχουν, συνήθως, με διάφορες μορφές συμπεριφορών ελέγχου του βάρους, για παράδειγμα, προκλητοί έμετοι ή ακραία σωματική άσκηση. Το σωματικό βάρος ποικίλει επίσης πολύ, από την υπερβολική ισχνότητα έως το υπερβολικό – άνω του μέσου φυσιολογικού – βάρος.
Στην έρευνα των Alessio και των συνεργατών του βρέθηκε πως υπήρξε ύφεση των συμπτωμάτων των διατροφικών διαταραχών στην περίοδο της καραντίνας αλλά και στη περίοδο που ακολούθησε μετά από αυτή. Λόγω του αισθήματος μοναξιάς, του κοινωνικού περιορισμού και της γενικότερης ανησυχίας σχετικά με την υγεία μας αλλά και των αγαπημένων προσώπων μας, υπήρξε αύξηση του στρες. Κατ’ επέκταση, τα άτομα με διατροφικές διαταραχές οδηγήθηκαν (προκειμένου να μειώσουν αυτά τα δυσφορικά συναισθήματα) στην αύξηση των αντισταθμιστικών συμπεριφορών, αυξήθηκε η ανησυχία τους σχετικά με το φαγητό και την άσκηση με αποτέλεσμα να μειώνουν όλο και περισσότερο τις ποσότητες που κατανάλωναν, υπό τον φόβο «μη παχύνουν» (Alessio et al., 2021) .
Άλλο ένα ενδιαφέρον εύρημα ήταν αυτό των Ceccheto και των συνεργατών της (2021) στην Ιταλία. Η αύξηση του στρες, των ανθυγιεινών επιλογών στο φαγητό (που πλέον βρίσκονταν σε μεγαλύτερη ποσότητα στο σπίτι), η εργασία απ’ το σπίτι, έφερε αύξηση των υπερφαγικών επεισοδίων. Κι αυτό γιατί οι άνθρωποι όταν βιώνουν αρνητικά συναισθήματα (άγχος, στρες, στεναχώρια) «μπερδεύουν» τα συναισθήματα αυτά με το αίσθημα της πείνας, η λεγόμενη «συναισθηματική πείνα» (emotional eating).
Σε μία παρόμοια έρευνα στην Αυστραλία των Φιλλίπου και των συνεργατών του (Phillipou et al., 2020) βρέθηκε ότι τα ποσοστά υπερφαγίας αυξήθηκαν κατά 35,5% ενώ των καθαρκτικών συμπεριφορών κατά 18,9% την περίοδο της καραντίνας. Κι αυτό γιατί οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να κλονιστούν σε περιόδους βαρεμάρας και μοναξιάς.
Κάποιες συμβουλές για να κάνετε καλύτερες επιλογές:
- Για να αποφύγετε το συναισθηματικό τσιμπολόγημα, προσπαθήστε να παρατηρείτε περισσότερο τον εαυτό σας όταν πεινάτε. Ποια είναι η συναισθηματική σας κατάσταση εκείνη τη στιγμή; Πεινάτε πραγματικά ή βαριέστε, είστε αναστατωμένοι;
- Μην κατηγορείται τον εαυτό σας εάν φάγατε παραπάνω. Είναι μια ιδιαίτερα δύσκολή περίοδος για όλους και το φαγητό είναι μια μορφή απόλαυσης. Προσπαθήστε να κάνετε εναλλακτικές υγιεινές επιλογές.
- Εάν δυσκολεύεστε με τις διατροφικές συνήθειες σας συμβουλευτείτε άμεσα κάποιον ειδικό (διατροφολόγο ή ψυχολόγο)
Κανάκη Κατερίνα – Ψυχολόγος
Κέντρο συμβουλευτικής & ψυχοθεραπείας – Internus